SERGÜZEŞT

Yazarı: Samipaşazade Sezai

Yayınevi: Kum Saati

Sahife: 128

Karakterler: Dilber, Celal, Cevher

1888 yılında yayınlanan bu roman, Osmanlı’nın buhranlı dönemlerinde cariyelik müessesini irdeliyor. Ön planda bir aşk olsa da esas itibariyle sisteme yönelik eleştirileri paylaşıyor. Eserde Dilber, ailesinden koparılıp cariye yapılmış bir Çerkez kızı, Celal ise kodaman bir ailenin bir türlü kısmetini bulamamış sanatçı ruhlu oğludur. İkisinin aşkı farklı sınıflardan iki kişinin klasik aşk hikâyesi şeklindedir. Zengin oğlan fakir kız, soylu oğlan soysuz kız cinsinden yani. Haliyle oğlanın ailesi karşıdır. Kızın zaten bir ailesi yoktur. İşin içine bir de kaçırılma hikâyesi girince tam bir macera yani “sergüzeşt” olur.

Eserin önemli yanı Osmanlı’daki romantik akımın yavaş yavaş realizme geçeceğini gösteren işaret fişeği olmasıdır. Realist dedik ya o yüzden eserin sonunda sevgililer kavuşamaz. 
sergüzeşt: Farsça bir kelimedir. ser ve güzeşt kelimelerinin birleşiminden oluşmuştur.