Yazarı: Ahmet Mithat Efendi
Yayınevi: Kum Saati
Sahife: 168
Karakterler: Rakım, Canan, Felatun, Jozefino, Can-Margrit-Mr
ve Mrs Ziklas
19. yüzyılın en ünlü Türk gazetecisi olan Ahmet Mithat
Efendi’nin en çok okunan eseridir.
Kitapta batılılaşmanın ya da batı etkisine girmenin nasıl
olması gerektiği hususunda iki örnek sunulur.
Felatun Bey, sorgulamadan olduğu gibi tüketen , har vurup
harman savuran, alafranga olanı özentiyle arzulayan, elde ettiğini de büyük
batı kibriyle sergileyen bir roldedir.
Rakım Efendi ise batıya ait ilmi ve kültürü öğrenmesinin
yanında alaturka kültürü de devam ettirmenin gayreti içinde olan hatta bu
kültürü batılı dostlarına mükemmel bir şekilde tanıtıp sevdiren konumdadır.
Yazar da Rakım Efendi’yi güzel örnek olarak sunmaktadır.
Osmanlı Devletinin son dönemlerindeki çarpıklıkların ve
kültürel dejenerasyonun da ister istemez sergilendiği bu eserde “batıyı siz
nasıl algılıyorsunuz” sorusu yanında Rakım Efendi gibi algılamalısınız görüşü
de empoze edilmektedir. Bu kısmen kabul edilebilir durumda olsa da “günahları” gizleyince
önemsizleştirme yönüyle uygun örnek teşkil etmez. Zina, alkol, mahremiyet
sınırları gibi hususların fıkhi yönü bilinse de yine de özendirilir nitelikte
ve küçümser özellikte anlatılmıştır.
Kitabın batılılaşmayı nasıl algılamamıza yönelik oluşunun
yanında ciddi bir aşk üçgenini de tasvir ettiği apaçık bir gerçektir. Can’dan
geçilir Canan’dan geçilmez gibi bir alt esprisi vardır. Bunun yanında Türk
şiiri ve Musikisi ile ilgili önemli ayrıntılar vardır eserde.
Kitap dönemin batı hayranı gençlerini etkilemeye yöneliktir. Gerçekten kendi bu dönemde kendi milliyetini, kendi geleneğini ve kendi ülkesinin kadınlarını hakir gören bir gürüh vardır o dönemde.
Yazar eseri sohbet eder şekilde kaleme almış ve bu da eseri
daha okunulabilir kılmış.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder